Łagodny przerost prostaty jest częstą przypadłością u mężczyzn w sile wieku. Uważa się, że dotyczy co drugiego mężczyzny w okolicach 60. roku życia. W przypadku przerostu prostaty obowiązuje podobna zasada, co w większości schorzeń: wczesne podjęcie diagnostyki oraz leczenia nie tylko poprawi komfort życia, ale przede wszystkim uchroni przed groźnymi dla życia i zdrowia chorobami.

Prostata (nazywana również sterczem), czyli gruczoł krokowy, stanowi element męskiego układu płciowego. Fizjologicznie jest rozmiaru kasztana i znajduje się bezpośrednio pod pęcherzem moczowym, wokół cewki moczowej. Głównym zadaniem prostaty jest produkcja wydzieliny stanowiącej, obok plemników, główny składnik męskiego nasienia.

Organizm mężczyzny wytwarza żeńskie hormony, czyli estrogeny, jednak ich stosunek wobec męskiego hormonu, testosteronu, jest niewielki. W okolicach 50. roku życia spada poziom testosteronu, podczas gdy poziom estrogenów pozostaje niezmienny. Wprawdzie spadek produkcji testosteronu jest niewielki, jednak bywa odczuwalny dla organizmu, zwłaszcza że nie zmieniła się ilość estrogenów. Zaburzenie proporcji pomiędzy produkcją żeńskich i męskich hormonów skutkuje pobudzeniem rozrostu tkanek prostaty, zarówno gruczołowej, łącznej i mięśniowej wewnętrznej części gruczołu krokowego. Te procesy są fizjologiczne u każdego mężczyzny, jednak nie u wszystkich problem jest tak samo nasilony. Powiększenie gruczołu nie stanowi podstawy do rozpoznania łagodnego przerostu prostaty. O sytuacji patologicznej mówimy wówczas, gdy powiększeniu prostaty towarzyszą objawy chorobowe.

Pierwsze symptomy świadczące o łagodnym przeroście prostaty

Łagodny, czyli nienowotworowy przerost prostaty, nazywany przez lekarzy BPH (z ang. benign prostatic hyperplasia), jest chorobą powodującą zwężenie drogi odpływu moczu. Ryzyko wystąpienia cech łagodnego przerostu prostaty zwiększa się gwałtownie po 40. roku życia, a w 60. roku życia częstotliwość występowania choroby przekracza 50 procent. Natomiast aż 95 procent mężczyzn w wieku powyżej 85 lat boryka się z łagodnym przerostem prostaty.

U pacjentów obserwuje się potrzebę częstszego oddawania moczu. Ponadto jednym z charakterystycznych objawów łagodnego przerostu prostaty jest mały strumień moczu. Mężczyźni narzekają na utrudnione oddawanie moczu wynikające z przerostu prostaty. Panowie miewają również problemy z rozpoczęciem oddawania moczu, a także ciągłe uczucie nieopróżnionego do końca pęcherza. Nagle pojawia się konieczność oddawania moczu w nocy, a nawet ból w trakcie mikcji.

Łagodny przerost prostaty może mieć wpływ również na życie seksualne, okazuje się bowiem, iż mężczyźni z BPH mają obniżone libido oraz odczuwają zmniejszoną przyjemność podczas stosunku. Charakterystyczne dla łagodnego przerostu prostaty są także zaburzenia erekcji oraz ejakulacji.

Łagodny przerost prostaty – diagnostyka i leczenie

Wbrew nazwie, przebieg łagodnego przerostu prostaty, jeśli nie jest leczony, wcale nie przebiega w sposób łagodny, a słowo „łagodny” odnosi się do wymiaru onkologicznego choroby. Powiększona prostata może być przyczyną licznych powikłań w układzie moczowym, dlatego chorobę należy odpowiednio wcześnie zdiagnozować i poddać leczeniu.

W diagnostyce łagodnego przerostu prostaty wykonuje się badanie per rectum, czyli przez odbytnicę, które umożliwia ocenę kształtu, konsystencji, a także wielkości prostaty. Ponadto przeprowadza się USG przezbrzuszne, pozwalające między innymi na ocenę wielkości i stopnia zalegania moczu, a także USG TRUS, czyli USG przezodbytnicze. Dzięki badaniu USG TRUS można dokonać o wiele dokładniejszej oceny struktury prostaty. Współcześnie wykonuje się również badanie strumienia moczu.

Przerost prostaty leczy się farmakologicznie lub operacyjnie. Decyzja o zastosowaniu danej metody zależy między innymi od stopnia zaawansowania choroby i nasilenia objawów. Współcześnie wykorzystuje się mało inwazyjne metody leczenia zabiegowego, np. laseroterapię czy termoterapię radiofrekwencyjną.