Jaskra jest drugą, po zaćmie, najczęstszą przyczyną ślepoty we współczesnym świecie. Ta postępująca i niezwykle groźna choroba prowadzi do trwałego uszkodzenia nerwu wzrokowego. Rozwój jaskry można powstrzymać, jednak zmiany, jakie zaszły w chorym oku, są nieodwracalne, dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej postawić właściwą diagnozę i rozpocząć leczenie. Jednym z podstawowych badań wykonywanych w diagnostyce jaskry jest perymetria.

Jaskra (łac. glaucoma) jest chorobą o nie do końca znanej etiologii. W chorym oku dochodzi do trwałych uszkodzeń nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki, co bezpośrednio prowadzi do pogorszenia lub nawet całkowitej utraty wzroku. Pole widzenia ulega zwężeniu. W przebiegu jaskry poziom ciśnienia wewnątrzgałkowego jest podwyższony, co jest głównym czynnikiem powodującym uszkodzenia nerwu wzrokowego.

Szacuje się, że na całym świecie na jaskrę choruje aż 70 milionów osób, przy czym nawet 80 procent chorych nie wie, że ma jaskrę. Jaskra rozwija się latami, nie dając żadnych objawów, a kiedy chory dostrzega u siebie ubytki w polu widzenia, jest już za późno, gdyż doszło do trwałych uszkodzeń nerwu wzrokowego, dlatego obecnie prowadzi się kampanie informacyjne, w których podejmuje się temat profilaktyki przeciwjaskrowej. Aby leczenie mogło przynieść oczekiwane efekty, jaskra powinna być jak najszybciej właściwie zdiagnozowana.

Perymetria – badanie pola widzenia

Najbardziej istotne w profilaktyce przeciwjaskrowej są okresowe, kontrolne badania okulistyczne. Ponadto należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, kiedy tylko zaobserwujemy u siebie pogorszenie wzroku.

W diagnostyce jaskry wykonuje się takie badania jak kontrola ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie dna oka oraz badanie pola widzenia, czyli perymetrię. Badanie perymetryczne należy do podstawowych badań diagnostycznych, gdyż pozwala określić istnienie oraz rozległość ewentualnych ubytków w polu widzenia, będących następstwem uszkodzenia nerwu wzrokowego. Perymetrię wykonuje się nie tylko u pacjentów, u których istnieje przypuszczenie jaskry, ale również u chorych ze zdiagnozowaną jaskrą. Badanie pola widzenia powinno się przeprowadzać dwa razy w roku w celu oceny postępu choroby. Lekarz może zalecić częstsze wykonywanie badania u pacjentów, u jakich zmiany w polu widzenia postępują bardzo szybko. Wówczas badanie przeprowadza się nawet co 3 miesiące.

Jak przebiega badanie perymetryczne?

Celem badania perymetrycznego jest określenie obszaru widzianego nieruchomym okiem. Perymetrię wykonuje się za pomocą specjalnego aparatu, zwanego polomierzem (zamiennie stosuje się nazwę perymetr). Podczas badanie dokonuje się oceny zdolności siatkówki do odróżniania jasności testowego znaczka od luminancji tła, czyli różnicującej czułość siatkówki na światło (czułość najwyższa jest w centrum pola widzenia, ulega zmniejszeniu ku obwodowi).

W trakcie badania pacjent musi pozostać maksymalnie skupiony, gdyż pole widzenia określa się na podstawie udzielonych przez niego odpowiedzi. Chory znajduje się w pozycji siedzącej, a przed oczami ma półkolistą, oświetloną czaszę perymetru. Odpowiednią pozycję głowy osiąga się poprzez zapewnienie podparcia czoła oraz podbródka. W trakcie perymetrii oko niebędące przedmiotem badania jest zasłonięte, a badanie wykonywane jest oddzielnie dla każdego oka. Pacjent powinien wpatrywać się w jeden punkt – ustawiony w centrum czaszy, na wprost badanego oka. W innym miejscu na czaszy polomierzu pojawia się znaczek świetlny, poruszający się od obwodu do centrum. Pacjent, nie odrywając wzroku od punktu w centrum czaszy, zgłasza lekarzowi przeprowadzającemu badanie, czy znaczek jest widoczny, przygasa, czy może zanika.

Badanie perymetryczne nie wymaga od pacjenta wcześniejszych przygotowań, jednak warto zgłosić się na perymetrię maksymalnie wypoczętym i wyspanym, gdyż badanie wymaga od chorego skupienia i współpracy. Badanie perymetryczne jest nieinwazyjne i nie istnieją przeciwwskazania do jego wykonania, poza niedostatkami intelektualnymi i zaburzeniami orientacji.