Tomografia komputerowa zatok jest jednym z najdokładniejszych i najczęściej wykonywanych badań przeprowadzanych w diagnostyce chorób zatok przynosowych. Metoda znajduje zastosowanie zarówno w diagnostyce przypadków nagłych, jak i w badaniach planowanych. Jak wygląda badanie tomografii komputerowej zatok i jakie są wskazania do jego wykonania?

Zatokami przynosowymi nazywamy wypełnione powietrzem przestrzenie pneumatyczne znajdujące się w obrębie kości twarzoczaszki i mające bezpośrednie połączenie z jamą nosową. Fizjologicznie nie są wypełnione płynem, a ich funkcją jest nawilżanie i ocieplanie wdychanego przez nas powietrza, a także zmniejszanie ciężaru kości czaszki. Ponadto biorą udział w wytwarzaniu głosu. Zatoki są uwypukleniami błony śluzowej, wrośniętymi w otaczające kości, od których przyjmują swoje nazwy. Wyróżniamy zatoki czołowe, szczękowe, klinowe oraz komórki sitkowe.

Tomografia komputerowa (TK) zatok jest jednym z najbardziej precyzyjnych współczesnych badań obrazowych i zajmuje ważne miejsce w diagnostyce laryngologicznej. Pozwala dokonać szczegółowej oceny i zdiagnozować ewentualnie patologie zatok przynosowych. Badanie zatok metodą tomografii komputerowej ma większe znaczenie, a jego wyniki są bardziej dokładne niż w przypadku badania rezonansem magnetycznym. Lekarze na rzecz tomografii komputerowej odchodzą od zdjęć rentgenowskich zatok, gdyż te nie są w pełni miarodajne.

Tomografia komputerowa zatok – jakie ma zastosowanie i na czym polega?

Tomografia komputerowa zatok znajduje zastosowanie w diagnostyce stanów zapalnych zatok. Zatkany nos, ból głowy czy zaburzenia węchu są objawami świadczącymi o obecności infekcji w zatokach. Coraz częściej diagnozuje się ostre, przewlekłe stany zapalne, które utrzymują się nawet przez kilka miesięcy. W takich przypadkach niezastąpione jest badanie tomografii komputerowej, które służy do wiernego odwzorowania struktur zatok przynosowych. Ponadto lekarze często wykorzystują metodę tomografii komputerowej do monitorowania efektów leczenia choroby zatok.

Tomografię komputerową zatok wykonuje się po przebytych urazach w obrębie twarzoczaszki. Badanie pozwala na dokładne określenie lokalizacji zatok oraz ocenę ich budowy anatomicznej, w tym także zmian i anomalii wrodzonych. Tomografia komputerowa jest jedną z najdokładniejszych metod diagnostyki nowotworów w obrębie zatok i jamy nosowej. Badanie pozwala nie tylko wykryć samego guza nowotworowego, ale również ocenić jego granicę i nacieki, co umożliwia trafne zdiagnozowanie i określenie stopniu rozwoju choroby nowotworowej. Ponadto tomografię komputerową wykonuje się przed zabiegami chirurgicznymi w obrębie twarzoczaszki, gdyż badanie zapewnia wysokiej jakości obraz struktur jamy nosowej i zatok, co ułatwia planowanie operacji przeprowadzanych w tym rejonie.

Tomografia komputerowa jest badaniem opierającym się na użyciu promieni jonizujących. Urządzeniem wykorzystywanym podczas badania jest tomograf komputerowy, składający się ze skanera będącym źródłem promieniowania, układu detektorów, które pochłaniają niewykorzystaną część energii, przesuwanego stołu, na którym leży pacjent podczas badania, oraz umieszczonej w sąsiednim pomieszczeniu konsoli operatora. W zależności od wskazań do przeprowadzenia badania, tomografię komputerową zatok wykonuje się z użyciem środka kontrastowego lub bez niego. Badanie trwa zaledwie kilkanaście minut, a po jego wykonaniu można powrócić do codziennej aktywności.

Niekwestionowaną zaletą badania zatok metodą tomografii komputerowej jest nieinwazyjność całej procedury. Lekarze doceniają wartość diagnostyki techniką TK. Uzyskany obraz charakteryzuje wysoka rozdzielczość i możliwość przeglądania dowolnych przekrojów pod dowolnym kątem. Dzięki tomografii komputerowej można postawić trafną i szybką diagnozę, a co za tym idzie – jak najwcześniej wdrożyć odpowiednie leczenie. Z uwagi na szkodliwy wpływ promieni jonizujących, badania nie wykonuje się u kobiet w ciąży, a w przypadku dzieci poniżej 10. roku życia i osób starszych zachowuje się szczególną ostrożność.