Cholecystektomia laparoskopowa to zabieg usunięcia pęcherzyka żółciowego – małego organu będącego elementem układu pokarmowego człowieka. Jego funkcją jest magazynowanie i zagęszczanie żółci odpowiedzialnej za proces emulgacji tłuszczy, czyli rozbicia na mniejsze i łatwiejsze do strawienia cząsteczki.

Głównym wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu cholecystektomii laparoskopowej jest kamica pęcherzyka żółciowego. Kamienie (złogi) tworzą się z nierozpuszczalnych składników żółci takich jak bilirubina, cholesterol, białka i kwasy żółciowe. Schorzenie dotyka 20% populacji polskiej, przy czym u kobiet występuje 4-krotnie częściej. Czynnikami ryzyka rozwoju choroby są podeszły wiek, cukrzyca i otyłość. Sprzyja jej również nieprawidłowa, wysokotłuszczowa dieta. Warto wiedzieć, że u 2/3 pacjentów przebieg choroby jest bezobjawowy. Pozostali mogą doświadczyć epizodów kolki żółciowej (ostrego bólu w okolicy prawego nadbrzusza) oraz nudności i wymiotów.

Cholecystektomii laparoskopowej są również poddawani pacjenci, u których pojawiło się ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. Jest ono powikłaniem u 10-20% osób cierpiących na kamicę ów narządu. Ponadto wskazaniami do zabiegu mogą być także: polipy, zwapniały pęcherzyk żółciowy, niektóre urazy wątroby oraz w żółciowe zapalenie otrzewnej bez pęknięcia dróg żółciowych.

Na czym polega cholecystektomia laparoskopowa?

Oficjalnie pierwsza cholecystektomia laparoskopowa została przeprowadzona przez dr Philippe Mouret 17.03.1987r w francuskim szpitalu w Lyonie. Decyzja o zabiegu powstała spontanicznie. 50-letnia pacjentka została skierowana do laparoskopowego rozcięcia bolesnych zrostów w miednicy. Cierpiała także na objawową kamicę pęcherzyka żółciowego – i to ona poprosiła lekarza o jednoczasowe rozwiązanie obu problemów. Zabieg przebiegł pomyślnie, a dr Mouret stał się głównym popularyzatorem metody. W Polsce przełomowym był rok 1991, gdy procedurę przeprowadziły zespoły z Poznania i Warszawy.

Zabieg polega na wykonaniu 3-4 małych nacięć w powłokach brzucha. Wprowadza się nimi laparoskop zakończony kamerą i światłem, narzędzia chirurgiczne o niewielkiej średnicy oraz insulfator. Początkowo – by poszerzyć pole widzenia – wywołuje się odmę otrzewnową przy pomocy dwutlenku węgla. Po wycięciu dokonuje się odprowadzenia wtłoczonego gazu i zamknięcia miejsca cięć pojedynczymi szwami. Pacjent jest w stanie znieczulenia ogólnego.

Cholecystektomia laparoskopowa cechuje się krótszym czasem operacji i hospitalizacji w porównaniu do tradycyjnej operacji z dostępu otwartego. Powrót do zdrowia przebiega szybko, a powikłania są nieliczne (pojawiają się głównie w czasie zabiegu i są natychmiast zaopatrywane). Efekt kosmetyczny jest pozytywny – niewielkie blizny są trudno zauważalne.

W 2008 zaproponowano nową alternatywę: LESS, cholecystektomię laparoskopową pojedynczego nacięcia. Wyniki metaanaliz porównawczych do tradycyjnej metody nie pokazują znaczących różnic w liczbie komplikacji czy w długości okresu rekonwalescencji. Metoda pojedynczego nacięcie zdecydowanie wydłuża czas zabiegu.

W ostatnich miesiącach do wykonania cholecystektomii metodą LESS wykorzystuje się specjalistyczne roboty chirurgiczne. Wyniki są dobre, częstość powikłań w postaci przepukliny w miejscu nacięcia jest porównywalna do metod tradycyjnych.